زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

قرآن مبین





مبین از صفات قرآن است که خاصیت روشنگری قرآن را دارد.


۱ - صفت مبین در آیات قرآن



صفت «مبین» یکی از صفات مهم قرآن و نشان‌دهنده خاصیت روشنگری قرآن است، و در شانزده آیه از قرآن، این صفت برای قرآن ذکر شده است؛ مانند:
«تِلْکَ آیاتُ الْقُرْآنِ وَ کِتابٍ مُبینٍ»؛ این آیات قرآن و کتاب مبین است.
«وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا»؛ و نور آشکاری به‌سوی شما نازل کردیم.

۲ - معنای لغوی مبین



«مبین» اسم فاعل از «ابان» به معنای لازم و متعدی (روشن و روشن کننده) می‌آید.

۳ - استعمال مبین در قران



کلمه «مبین» در قرآن پنج مورد به صورت نکره و پنج مورد با «ال» تعریف به کار رفته است.
[۱۳] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶.
[۱۶] مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ج۱، ص۶۵.
[۱۷] مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۹.


۴ - دیدگاه مفسران



مفسران قرآن مجید مبین بودن قرآن را این‌گونه بیان کرده‌اند:

۴.۱ - جداکننده حق از باطل


«مبین» از «بینونت» گرفته شده، به معنای آشکار و جدا نمودن حق از باطل و صلاح از فساد است؛ «مبین» یعنی بیان راه هدایت، سعادت و چگونگی سیر و سلوک بشر؛ «مبین» یعنی حقایق معارف مبدأ و معاد و احکام به صورت آیات و در قالب کلام بلیغ تنزل داده شده و حقایقی را بیان می‌نماید که ظاهر و براساس منطق است و نمی‌توان درباره آنها شک و تردید نمود.
[۱۸] حسینی همدانی، سید محمدحسین، انوار درخشان، ج‌۹، ص۳۳۹ ـ ۳۴۰.


۴.۲ - کتابی روشن و آشکار


صفت «مبین» ناظر به آن است که قرآن، کتابی روشن و آشکار است و انسان می‌تواند به‌آسانی از رهنمودهای آن استفاده کند و به‌راحتی خود را در مسیر هدایت قرآن قرار دهد.

۴.۳ - آشکارکننده گمراهی و ضلالت


معنای «مبین» این است که قرآن گمراهی را از رشد و حق را از باطل جدا و بیان (آشکار) می‌کند؛ زیرا قرآن بیان تمام وظایف دینی است؛ مطالب اعتقادی را با ادله واضحه و منطق صحیح بیان فرموده؛ سرگذشت پیامبران را برای تنبیه بندگان مکرر بیان کرده و در نهایت وضوح بشر را به انتظام زندگی و به سعادت دعوت می‌نماید، حقایق معارف را برای آنان روشن و آشکار می‌سازد و بشر را از گمراهی و ضلالت باز می‌دارد.
[۲۱] طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۳.


۴.۴ - آشکار کننده حقایق


«مبین» از ماده «ابانه» است؛ یعنی قرآن، هم آشکار است و هم آشکارکننده حقایق. این ماده گاهی به معنای فعل لازم و گاهی متعدی آمده، در صورت اول مفهوم کلمه «مبین» همان آشکار خواهد بود؛ یعنی اعجازش روشن است. و در صورت دوم آشکارکننده احکام، سرگذشت پیشینیان، احوال آخرت از ثواب و عقاب، راه سعادت و گمراهی و... است.

۵ - پانویس


 
۱. سوره نمل/۲۷، آیه۱.    
۲. سوره نساء/۴، آیه۱۷۴.    
۳. سوره نساء/۴، آیه۱۷۴.    
۴. سوره مائده/۵، آیه۱۵.    
۵. سوره حجر/۱۵، آیه۱.    
۶. سوره نمل/۲۷، آیه۱.    
۷. سوره یس/۳۶، آیه۶۹.    
۸. سوره یوسف/۱۲، آیه۱.    
۹. سوره شعرا/۲۶، آیه۲.    
۱۰. سوره قصص/۲۸، آیه۲.    
۱۱. سوره زخرف/۴۳، آیه۲.    
۱۲. سوره دخان/۴۴، آیه۲.    
۱۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶.
۱۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۴۱.    
۱۵. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۶. مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ج۱، ص۶۵.
۱۷. مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ج۱، ص۳۹.
۱۸. حسینی همدانی، سید محمدحسین، انوار درخشان، ج‌۹، ص۳۳۹ ـ ۳۴۰.
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‌۱۵، ص۳۳۹ – ۳۴۰.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج‌۱۱، ص۶.    
۲۱. طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۸، ص۳.
۲۲. آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج‌۱۰، ص۱۵۲.    


۶ - منبع




۷ - عناوین مرتبط



بیان (قرآن) .

۶ - منبع



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مبین (قرآن».    
پایگاه اسلام کوئست.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.